Səbirli olmaq üçün Quran bizə hansı yolları təklif edir?
Quranda səbirli olmaq üçün 50-ə yaxın tövsiyə var. Bu ayələr insana səbirlilərin sifətləri və onun şərtlərini açıqlayır:
1-Səbrə o insan yiyələnə bilər ki baş verən hadisələrin fəlsəfəsini, səbə və hikmətini anlaya bilsin. Deməli birinci növbədə insan hadisələrin hikmətini anlamalıdır ki, o baş verdikdə səbrli ola bilsin.
Kəhf surəsinin 68-ci ayəsində buyurulur: "Axı sən bilmədiyin (batininə, mahiyyətinə bələd olmadığın) bir şeyə necə dözə bilərsən?"
2-Quranda Allahın bəzi sünnətləri qeyd olunur. Məsələn "İmhal" və "İstidrac" və "Əcəli-Müsəmma" kimi. İmhal Allahın insanlara bu dünyada verdiyi nemət, İsridrac isə günaha başlayanların tədrici şəkildə mənəvi həlaka uğraması deməkdir. İnsan bu sünnətləri bildikdə anlayar ki, Allah ona möhlət verib. O bu vəziyyətdən çıxa bilər.
Amma insan əzabın dərhal gəlməməsindən arxayın olub günahlara davam etməməlidir. "Əcəli-Müsəmma"ya gəldikdə isə bu Allahın əzab və ölüm günlərinin çatdığı zamana deyilir.
İnsana dərhal əzab verilmir və ya insana bir bəla baş verdikdə onun həyatının və xoşbəxtliyinin bitməsi anlamında deyil. Onun şansı var. Səbr edib, öncəki məğlubiyyətlərini körpü edib, yeni uğurlara çata bilər.
İnsan Allahın bəşər üçün nəzərdə tutduğu bu sünnətləri anlamalıdır. Bundan əlavə insan anlamalıdır ki Allah sabiq tayfalara məhdud möhlət verdi, elə isə yenidən möhlətin olacağı məlum deyil.
3-Qurana görə səbirli olmaq üçün insan özü qərarlı və iradəli olmalıdır. Hədəfində süst olan biri o amal yolunda səbr də edə bilməz. Ali-İmran surəsinin 186-cı ayəsində buyurulur: "Əlbəttə, siz malınız və canınızla imtahan ediləcəksiniz.
Sizdən əvvəl kitab verilmiş kimsələrdən və (Allaha) şərik qoşanlardan bir çox əziyyətli sözlər eşidəcəksiniz. Əgər səbr edib Allahdan qorxsanız, əlbəttə, bu, məqsədə müvafiq (dəyərli) işlərdəndir."
4-Səbri insana aşılayan əməllərdən biri də istiğfar etmək, Allahdan bağışlanmağı istəməkdir. Mömin olan bəndə həmişə Allahdan bağışlanmağını istəməlidir. Bu hər gün olmalıdır. Bu olsa bəlalar kəsilər, rəhmət və nemət nazil olar. Bu isə səbirli olmağa yardım edər. Ali-İmran surəsinin 17-ci ayəsində buyurulur: "Onlar (müsibətlərə) səbr edən, (sözlərində və işlərində) doğru olan, (Allaha) itaət edən, mallarından fəqirlərə verən və sübh vaxtı (Allahdan) bağışlanmaq diləyənlərdir (sübh namazına qalxanlardır).
5-Quran buyurur ki qiyamətə etiqad bəsləmək insanı səbirli edər: Bu amil digər amillər arasında ən təsirlisidir. Bəqərə surəsinin 45-46 cı ayələrində buyurulur:
"(Müsibət vaxtında) səbr etmək və namaz qılmaqla (Allahdan) kömək diləyin! Bu, ağır iş olsa da, (Allaha) itaət edənlər üçün ağır deyildir. Belə kimsələr Rəbbinin mərhəmətinə qovuşacaqlarını və axırda Onun hüzuruna qayıdacaqlarını bilirlər.
6-Məaric surəsinin 19, 20, 22, 32 -ci ayələrinə əsasən səbrli olmağa kğmək edən amillərdən biri də əmanətdar olmaq və eləcə də səbri özünə aşılamaq səbirli olduğunu bildirmək və bunu açıq-aşkar şəkildə bəyan etməkdir.
7-Allahın imtahanları qarşısında çox duran adamın səbri də çox olar. (Ali-İmran,186)
8-Allahın yardımına inam (Yusif, 83)
9-İnfaq etmək insanı səbirli edər (Məaric 19-24)
10-Bəqərə surəsinin 155 və 156-cı ayələrində deyilir: "Biz sizi bir az qorxu, bir az aclıq, bir az da mal-dövlət, insan və məhsul itkisi ilə sınayarıq. Səbr edənlərə müjdə ver. O kəslər ki, onlara bir müsibət üz verdikdə: "Biz, Allaha məxsusuq və Ona da qayıdacağıq!"- deyirlər." Bu ayələrə əsasən Allaha inanlar daha çox səbr edə bilərlər.
11-Allahın verəcəyi əzabdan qorxub, çəkinmək insanı səbirli etməyə vadar edər.
12-İnsan səbirli olmamağın yəni qəzəbli olmağın və tələskənliyin acı nəticələrini xatırlamalı və göz önünə gətirməlidir (Qələm, 48-49)
13-Taha surəsinin 130 və İnsan surəsinin 24-26 cı ayələrin əsasən gecənin bir qismini oyaq qalıb ibadətə sərf etmək insanda misilsin inam, özünəarxayınlıq, səbr və dözüm verər. Belə bir insan baş verən hadisələrə digərlərinin kimi baxmaz daha ucadan baxar. Belə olan halda o daha yaxşı səbr edə bilər.
1-Səbrə o insan yiyələnə bilər ki baş verən hadisələrin fəlsəfəsini, səbə və hikmətini anlaya bilsin. Deməli birinci növbədə insan hadisələrin hikmətini anlamalıdır ki, o baş verdikdə səbrli ola bilsin.
Kəhf surəsinin 68-ci ayəsində buyurulur: "Axı sən bilmədiyin (batininə, mahiyyətinə bələd olmadığın) bir şeyə necə dözə bilərsən?"
2-Quranda Allahın bəzi sünnətləri qeyd olunur. Məsələn "İmhal" və "İstidrac" və "Əcəli-Müsəmma" kimi. İmhal Allahın insanlara bu dünyada verdiyi nemət, İsridrac isə günaha başlayanların tədrici şəkildə mənəvi həlaka uğraması deməkdir. İnsan bu sünnətləri bildikdə anlayar ki, Allah ona möhlət verib. O bu vəziyyətdən çıxa bilər.
Amma insan əzabın dərhal gəlməməsindən arxayın olub günahlara davam etməməlidir. "Əcəli-Müsəmma"ya gəldikdə isə bu Allahın əzab və ölüm günlərinin çatdığı zamana deyilir.
İnsana dərhal əzab verilmir və ya insana bir bəla baş verdikdə onun həyatının və xoşbəxtliyinin bitməsi anlamında deyil. Onun şansı var. Səbr edib, öncəki məğlubiyyətlərini körpü edib, yeni uğurlara çata bilər.
İnsan Allahın bəşər üçün nəzərdə tutduğu bu sünnətləri anlamalıdır. Bundan əlavə insan anlamalıdır ki Allah sabiq tayfalara məhdud möhlət verdi, elə isə yenidən möhlətin olacağı məlum deyil.
3-Qurana görə səbirli olmaq üçün insan özü qərarlı və iradəli olmalıdır. Hədəfində süst olan biri o amal yolunda səbr də edə bilməz. Ali-İmran surəsinin 186-cı ayəsində buyurulur: "Əlbəttə, siz malınız və canınızla imtahan ediləcəksiniz.
Sizdən əvvəl kitab verilmiş kimsələrdən və (Allaha) şərik qoşanlardan bir çox əziyyətli sözlər eşidəcəksiniz. Əgər səbr edib Allahdan qorxsanız, əlbəttə, bu, məqsədə müvafiq (dəyərli) işlərdəndir."
4-Səbri insana aşılayan əməllərdən biri də istiğfar etmək, Allahdan bağışlanmağı istəməkdir. Mömin olan bəndə həmişə Allahdan bağışlanmağını istəməlidir. Bu hər gün olmalıdır. Bu olsa bəlalar kəsilər, rəhmət və nemət nazil olar. Bu isə səbirli olmağa yardım edər. Ali-İmran surəsinin 17-ci ayəsində buyurulur: "Onlar (müsibətlərə) səbr edən, (sözlərində və işlərində) doğru olan, (Allaha) itaət edən, mallarından fəqirlərə verən və sübh vaxtı (Allahdan) bağışlanmaq diləyənlərdir (sübh namazına qalxanlardır).
5-Quran buyurur ki qiyamətə etiqad bəsləmək insanı səbirli edər: Bu amil digər amillər arasında ən təsirlisidir. Bəqərə surəsinin 45-46 cı ayələrində buyurulur:
"(Müsibət vaxtında) səbr etmək və namaz qılmaqla (Allahdan) kömək diləyin! Bu, ağır iş olsa da, (Allaha) itaət edənlər üçün ağır deyildir. Belə kimsələr Rəbbinin mərhəmətinə qovuşacaqlarını və axırda Onun hüzuruna qayıdacaqlarını bilirlər.
6-Məaric surəsinin 19, 20, 22, 32 -ci ayələrinə əsasən səbrli olmağa kğmək edən amillərdən biri də əmanətdar olmaq və eləcə də səbri özünə aşılamaq səbirli olduğunu bildirmək və bunu açıq-aşkar şəkildə bəyan etməkdir.
7-Allahın imtahanları qarşısında çox duran adamın səbri də çox olar. (Ali-İmran,186)
8-Allahın yardımına inam (Yusif, 83)
9-İnfaq etmək insanı səbirli edər (Məaric 19-24)
10-Bəqərə surəsinin 155 və 156-cı ayələrində deyilir: "Biz sizi bir az qorxu, bir az aclıq, bir az da mal-dövlət, insan və məhsul itkisi ilə sınayarıq. Səbr edənlərə müjdə ver. O kəslər ki, onlara bir müsibət üz verdikdə: "Biz, Allaha məxsusuq və Ona da qayıdacağıq!"- deyirlər." Bu ayələrə əsasən Allaha inanlar daha çox səbr edə bilərlər.
11-Allahın verəcəyi əzabdan qorxub, çəkinmək insanı səbirli etməyə vadar edər.
12-İnsan səbirli olmamağın yəni qəzəbli olmağın və tələskənliyin acı nəticələrini xatırlamalı və göz önünə gətirməlidir (Qələm, 48-49)
13-Taha surəsinin 130 və İnsan surəsinin 24-26 cı ayələrin əsasən gecənin bir qismini oyaq qalıb ibadətə sərf etmək insanda misilsin inam, özünəarxayınlıq, səbr və dözüm verər. Belə bir insan baş verən hadisələrə digərlərinin kimi baxmaz daha ucadan baxar. Belə olan halda o daha yaxşı səbr edə bilər.
Fikirler (0)
Oxsar Xeberler:
